Kỹ năng tư duy giải quyết vấn đề là điều ai cũng phải có và áp dụng hàng ngày trong công việc cũng như cuộc sống. Tuy vậy, chưa chắc ai ai cũng đã làm chủ và sử dụng được kỹ năng này một cách hiệu quả.
Tư duy giải quyết vấn đề là gì?
Tư duy giải quyết vấn đề là quá trình suy nghĩ và tiếp cận các vấn đề một cách có hệ thống và logic để tìm ra giải pháp hay cách tiếp cận hiệu quả nhất cho vấn đề đó. Nó bao gồm việc phân tích vấn đề, xác định mục tiêu, thu thập thông tin, đánh giá các phương án có thể, và chọn lựa giải pháp tốt nhất dựa trên thông tin và tài nguyên có sẵn. Tư duy giải quyết vấn đề còn liên quan đến kỹ năng sáng tạo, logic, suy luận, và khả năng tìm ra cách tiếp cận mới và hiệu quả trong việc giải quyết các thách thức.
Có rất nhiều những vấn đề xảy ra hàng ngày cần chúng ta phải giải quyết. Tuy nhiên mỗi người lại có cách suy nghĩ và giải quyết khác nhau. Cách để tạo nên sự đột phá đó là việc phải nhìn ra được điểm khác nhau, điểm mấu chốt, không ngừng nghi ngờ và đặt câu hỏi để tìm ra các giải pháp một cách hợp lý. Tức là chúng ta phải luôn luôn áp dụng kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề.
Vậy cách nào để rèn luyện, nâng cao kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề để tạo sự khác biệt và đạt thành công sẽ được giải đáp trong bài viết sau đây.
Sự cần thiết của kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề
Các nhà tâm lý học đã khẳng định tư duy chính là thể hoạt động trí não cấp cao nhất của con người. Tư duy chính là cốt lõi và tiền đề cho việc sáng tạo. Trong cuộc sống và đặc biệt trong công việc, nếu không có kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề thì sẽ khiến cho mình bị thụ động và không thể có những đột phá hay bước tiến mới.
Kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề là sự khác biệt và tối ưu về trí não của con người so với nhiều sinh vật khác trên trái đất. Kỹ năng này cũng là cách để khẳng định khả năng và chỗ đứng của bản thân trong công việc và xã hội. Vì vậy, việc rèn luyện và nâng cao kỹ năng tư duy và giải vấn đề là rất quan trọng và cần thiết để tìm ra những phương pháp làm việc tốt nhất, mang lại hiệu quả công việc cao nhất.
Không ngồi yên để mọi chuyện theo tự nhiên hoặc chờ người khác đến giải quyết, mà vận động bộ não của mình để suy nghĩ và tìm ra các giải pháp tối ưu nhất và nhanh đạt kết quả nhất cũng chính là lúc bạn đang tự rèn luyện cho mình kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề.
Kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề hiệu quả
Luôn nhìn nhận mọi việc trung lập
Hãy học cách nhìn nhận mọi vấn đề theo cách trung lập nhất, không nên quá so đo, tính toán hoặc bị xao động bởi những ý kiến xung quanh. Như vậy sẽ giúp làm trong sạch được tư duy và có cách giải quyết vấn đề khách quan nhất. Tất nhiên là những ý kiến của mọi người sẽ giúp bạn có cái nhiều góc nhìn và suy nghĩ về vấn đề, tuy nhiên để đưa ra cách làm vẫn phải ở quyết định của bạn.
Đơn giản hóa vấn đề
Càng suy nghĩ phức tạp hóa vấn đề sẽ chỉ làm cho mọi chuyện trở nên rối loạn, bản thân bị ngợp trong những suy luận tiêu cực và khó tìm ra được cách giải quyết nào hợp lý mà thôi. Đơn giản hóa vấn đề bằng cách loại bỏ những chi tiết vụn vặt xung quanh, nhanh chóng nhìn ra cốt lõi của sự việc, hiện tượng đồng thời có thể suy nghĩ được giải pháp trọng điểm.
Tư duy mở
Mọi vấn đề đều có rất nhiều cách để tiếp cận. Có lối tư duy mở sẽ giúp cho việc tìm ra cách giải quyết được dễ dàng và đa dạng hơn nhờ có nhiều góc tiếp cận, cùng với đó cách giải quyết cuối cùng cũng sẽ toàn diện hơn và hiệu quả hơn.
Tư duy tích cực
Tập trung vào vấn đề sẽ giúp tìm ra được giải pháp. Nhưng đừng tập trung quá nhiều vào những khuyết điểm hay hạn chế và chỉ tìm cách để giải quyết những điều đó. Hãy thử phân tích và nhận định cả về những ưu điểm để có cách kích thích và phát triển những ưu điểm đó lên. Đôi khi việc làm tốt hơn những cái tốt sẽ mang lại hiệu quả cao hơn là việc chạy theo giải quyết những cái xấu. Đó chính là cốt yếu của tư duy tích cực
Lật ngược lại vấn đề
Nhiều người sẽ tư duy theo một chiều thuận là phân tích vấn đề, chỉ ra khúc mắc và tìm cách giải quyết vấn đề nhanh nhất. Nhưng nếu như cách giải quyết đó lại không phải tối ưu nhất thì sao? Hãy luôn rèn luyện cho mình thói quen lật ngược lại vấn đề, đưa ra những kết quả mà mỗi giải pháp mang lại và so sánh xem đâu sẽ mang lại nhiều lợi, ít hại nhất.
Cách tư duy này sẽ giúp cho bạn không bị bế tắc khi một giải pháp không hiệu quả, mà sẽ luôn có phương án dự phòng hoặc tìm được những hướng giải quyết độc đáo, kích thích tư duy sáng tạo.
Cách nâng cao kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề hàng ngày
Đọc thật nhiều
Việc đọc là quá trình tích tụ kiến thức một cách tự nhiên và hữu hiệu nhất. Mọi kiến thức, kinh nghiệm của con người đều được đúc kết qua sách vở hay trên internet. Việc đọc nhiều sẽ giúp bạn luyện tập được kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề liên tục và biết trước được cả những vấn đề mình có thể gặp phải.
Không ngại trải nghiệm
Rèn luyện kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề không chỉ bó hẹp trong những kiến thức sách vở, mà còn phải được áp dụng thông qua trải nghiệm thực tế. Mọi sự vật, hiện tượng đều luôn vận động và biến đổi không ngừng. Hãy rèn luyện cho mình kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề thường xuyên bằng cách tham gia nhiều các hoạt động nhóm, các hoạt động tình nguyện hay ngoại khóa. Những người xung quanh luôn là những bài học cuộc sống vô cùng chân thực mà không sách vở nào có được.
Luôn đặt câu hỏi
Luôn luôn tìm tòi và học hỏi là cách tốt nhất để rèn luyện kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề cho bản thân. Đừng ngần ngại đặt câu hỏi với mọi thứ xung quanh, biết đâu bạn lại tìm ra được một mảnh ghép quan trọng nào đó còn thiếu cho một vấn đề tưởng chừng đã hoàn hảo thì sao? Điều đó sẽ giúp bạn nhanh chóng đạt được thành công hơn nhiều người rồi đấy.
Học cách sử dụng sơ đồ tư duy
Sơ đồ tư duy rất hữu ích cho việc giải quyết các vấn đề trong học tập hay công việc, bởi nó giúp cho bạn có cái nhìn toàn diện nhất, nhớ kỹ hơn và có thể nhanh chóng tìm ra cách giải quyết cho vấn đề. Sử dụng sơ đồ tư duy là cách khai thác khả năng ghi nhớ, liên kết và phân tích các dữ liệu một cách logic. Từ đó, bạn có thể khám phá thêm nhiều chi tiết của vấn đề và nhìn ra đâu là trọng tâm cần giải quyết.
Tham gia các hoạt động giải trí liên quan đến tư duy và giải quyết vấn đề
Việc rèn luyện kỹ năng tư duy giải quyết vấn đề có thể diễn ra ngay khi bạn tham gia một hoạt động giải trí. Các trò chơi trí tuệ như chơi cờ có khả năng kích thích bán cầu não trái hoạt động nhiều hơn để tập trung phân tích và giải quyết vấn đề. Bên cạnh đó, những cuốn sách về giải đố cũng giúp phát triển khả năng tư duy và sáng tạo.
Hy vọng những phương pháp trên đây sẽ giúp bạn cải thiện được kỹ năng tư duy và giải quyết vấn đề của mình, nâng cao năng suất hiệu quả công việc và tạo được hình ảnh nhân viên thông minh, sáng tạo trong mắt nhà quản lý.